Hoe is jouw hechtingsstijl in relaties? Vertrouw je je partner? Hoe kwetsbaar durf je je op te stellen? Ben je bang om de ander te verliezen of juist om de ander te dichtbij te laten komen?
Hoe je je hecht in relaties, is vaak terug te leiden naar hoe je als kind gehecht bent aan je verzorger(s), volgens de hechtingstheorie van de Britse psychiater John Bowlby.
Veilige hechtingsstijl
Zo’n 62% van de Nederlandse kinderen is veilig gehecht. Om een kind veilig te laten hechten, is een goede interactie tussen verzorger en kind nodig. De behoefte aan aandacht wordt beantwoord; een kind wordt bijvoorbeeld getroost wanneer het huilt. Het leert dat hij op zichzelf en anderen kan vertrouwen, en ontdekt en exploreert de wereld vanuit deze veilige basis.
Op latere leeftijd voelt iemand die veilig gehecht is zich prettig bij intimiteit. Met een veilige hechting vertrouw je degene met wie je een relatie hebt, durf je je gevoelens en behoeften te uiten, kun je de behoeften van je partner beantwoorden en ben je emotioneel stabiel.
Onveilige hechtingsstijl
Is een kind onveilig gehecht, dan kan het op latere leeftijd problemen krijgen op het gebied van zelfwaardering, eigenwaarde en het aangaan van relaties.
Er zijn drie onveilige hechtingsstijlen:
- angstig
- vermijdend
- gedesorganiseerd
Angstige hechtingsstijl
Is een kind angstig gehecht (wordt ook ambivalent gehecht genoemd), dan voelt het zich onzeker door het sterk wisselende en inconsistente gedrag van de verzorger(s).
Op latere leeftijd zoeken mensen met een angstige hechtingsstijl snel intimiteit. Al vroeg in een relatie voelen ze een sterke behoefte aan de partner. In hun eentje voelen ze zich niet compleet. Met een angstige hechtingsstijl heb je de neiging je onzeker te voelen in een relatie; je vraagt je af of je partner wel echt bij jou wil zijn. Je hebt veel geruststelling nodig en je behoefte aan verbondenheid en intimiteit is eindeloos.
Vermijdende hechtingsstijl
Een vermijdend gehecht kind is vaak afgewezen en heeft daardoor geleerd om bij stress geen beroep meer te doen op de verzorger(s).
Als volwassene met een vermijdende hechtingsstijl kun je in een relatie bang zijn om je onafhankelijkheid te verliezen. Nabijheid wordt zoveel mogelijk uit de weg gegaan; de partner mag nooit echt dichtbij komen.
Angstig vermijdende hechtingsstijl
Een klein gedeelte van de mensen is angstig vermijdend gehecht. Teveel intimiteit voelt voor hen kwetsbaar en verstikkend. Graag hebben ze veel tijd voor zichzelf. Ze hebben de neiging om zich te verbinden en zich weer terug te trekken; er is sprake van bindingsangst. Het verlangen om zich emotioneel te binden is er wel, maar als het erop aankomt, durven ze het niet.
Gedesorganiseerde hechtingsstijl
Een kind dat gedesorganiseerd gehecht is, heeft zowel steun als angst ervaren bij de verzorger(s).
Later ziet iemand met deze hechtingsstijl zichzelf als iemand die het niet waard is om geliefd en gesteund te worden. Je vertrouwt de ander niet en ziet de ander als afwijzend. Dit kan in een relatie een patroon van aantrekken en afstoten opleveren. Je kunt naar contact en nabijheid verlangen, maar er toch te angstig voor zijn wanneer er betrokkenheid en intimiteit wordt laten zien en verwacht. Dat maakt dat je zowel bindingsangst als verlatingsangst bij jezelf kunt herkennen.
Combinatie van hechtingsstijlen
Uit onderzoek blijkt dat mensen met een angstige hechtingsstijl zich vaak aangetrokken voelen tot mensen met een vermijdende hechtingsstijl, en andersom. Dat kan komen doordat men vaak onbewust zoekt naar een relatiedynamiek die lijkt op de dynamiek van vroeger met onze verzorger(s) en/of doordat beide personen op deze manier bevestigd worden in hun overtuiging. Iemand met een angstige hechtingsstijl is ervan overtuigd dat zijn liefde niet beantwoord wordt. Iemand met een vermijdende hechtingsstijl heeft de overtuiging dat anderen eropuit zijn om zijn onafhankelijkheid aan te tasten. In veel gevallen gaan deze mensen uit elkaar, maar vervolgens herhaalt dit patroon zich weer in de volgende relatie.
Alle vier de hechtingsstijlen
Je hebt nooit honderd procent één hechtingsstijl. Vaak heb je iets van alle vier de hechtingsstijlen waarvan één dominante.
De basis van je hechtingsstijl ligt in je jeugd, maar je hechtingsstijl kan in de loop van je leven verschuiven en je kunt er actief aan werken om je manier van hechten te veranderen. Wil je werken aan je hechtingsstijl, dan kun je je geschiedenis onderzoeken. Daardoor kom je erachter waar de triggers liggen waardoor je afstand of nabijheid zoekt. Zit je in een relatie, probeer dan goed te voelen wat je behoeften zijn en vraag ook naar de behoeften van je partner. Herken vervelende patronen en probeer deze met liefde en geduld te doorbreken.
